Gipuzkoako hiriburuak lau zentro ditu gaur egun, Espainiako Gobernuko Zientzia eta Berrikuntza Ministerioaren bikaintasun programekin aitortuak izan direnak, Severo Ochoa eta Maria de Maeztu-rekin alegia.
Hain zuzen ere, Donostia International Physics Center (DIPC) eta Basque Center on Cognition, Brain and Language (BCBL) zentroek dute lehen saria, hau da, Severo Ochoa eta nanoGUNE zentroak eta biomaGUNE-k, aldiz, Maria de Maeztu Bikaintasun Unitateak dira. Zalantzarik gabe, datu hori oso esanguratsua da, Madrilek eta Bartzelonak bakarrik gainditu baitute, baina hiriak Zientzia eta Berrikuntzaren alde egindako apustua islatzen du; izan ere, Estatuan Severo Ochoa 29 zentro eta María de Maeztu 20 bakarrik daude ezagutzaren diziplina guztietarako.
Bi bereizgarri horiek Ikerketa Zientifiko Teknikoko eta Berrikuntzako Estatuko Planaren Erakunde Indartzearen Azpiprogramaren baitan daude, eta helburu dute edozein zientzia-arlotako ikerketa-zentro eta -unitate publikoak finantzatzea eta egiaztatzea, baldin eta nazioartean inpaktu eta lidergo zientifikoa erakusten badute eta beren gizarte- eta enpresa-ingurunearekin aktiboki lankidetzan aritzen badira.
Azken batean, Severo Ochoa Bikaintasun Zentroak eta Maria de Maeztu Bikaintasun Unitateak mugako ikerketa-programak eta oso lehiakorrak dituzten antolaketa-egiturak dira, eta beren zientzia-arloetan munduko onenen artean daude. Lehenengoen kasuan eskakizunak bigarrenak baino zorrotzagoak dira, eta, beraz, baita programa bakoitzari lotutako finantzazioa ere: milioi 1 euro urtean Severo Ochoa zentroen kasuan, eta milioi erdi euro urtean Maria de Maezturen kasuan.
Azkenik, nabarmendu behar da DIPC eta BCBL Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren BERC ("Basque Excellence Research Center") programaren bikaintasun-zentroak direla baita ere, eta nanoGUNE eta biomaGUNE, aldiz, CIC dira, Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen eta Azpiegitura Sailaren Ikerketa Kooperatiboko Zentroak.
